(৪) পদাৰ্থসমূহৰ
শ্ৰেণী বিভক্তকৰণ
অনুশীলনী :
১/ কাঠেৰে তৈয়াৰী
পাঁচবিধ বস্তুৰ নাম
লিখা ৷
উত্তৰ :
কাঠেৰে তৈয়াৰী পাঁচবিধ
বস্তুৰ নাম
হ’ল :
টেবুল, চকী , পালেং,
দৰ্জা, বাকচ
২/ তলত দিয়া
বস্তুবোৰৰ কোনবোৰৰ উজ্জ্বলতা
আছে বাছি উলিওৱা –
কাচৰ বাটি,
প্লাষ্টিকৰ পুতলা, ষ্টীলৰ চামুচ,
কপাহী চোলা
উত্তৰ : কাচৰ
বাটি, ষ্টিলৰ চামুচ
৩/ তলত দিয়া
বস্তুবোৰৰ লগত পদাৰ্থবোৰ
মিলোৱা, যিবোৰৰ পৰা
বস্তুটো তৈয়াৰ কৰা
হয় ৷ মনত
ৰাখিবা যে বস্তু
এটা এবিধতকৈ বেছি
পদাৰ্থৰে গঠন হ’ব
পাৰে আৰু এটা
পদাৰ্থত বহুত বস্তু
গঢ়িবলৈ ব্যৱহাৰ হ’ব
পাৰে ৷
বস্তু
|
পদাৰ্থ
|
কিতাপ
|
কাচ
|
গিলাচ
|
কাঠ
|
চকী
|
কাগজ
|
পুতলা
|
চামৰা
|
জোতা
|
প্লাষ্টিক
|
উত্তৰ :
বস্তু
|
পদাৰ্থ
|
কিতাপ
|
কাগজ
|
গিলাচ
|
কাচ,
প্লাষ্টিক
|
চকী
|
কাঠ, প্লাষ্টিক
|
পুতলা
|
কাঠ,
কাগজ, প্লাষ্টিক
|
জোতা
|
চামৰা
|
৪/ তলত দিয়া
উক্তিবোৰ শুদ্ধ নে
অশুদ্ধ বিচাৰ কৰা :
(ক) শিল স্বচ্ছ,
কিন্তু কাচ অস্বচ্ছ
৷
(খ) টোকাবহীৰ উজ্জ্বলতা
( চিকমিকনি) আছে কিন্তু ৰবৰৰ
নাই ৷
(গ) চকমাটি পানীত
দ্ৰৱীভূত হয় ৷
(ঘ) কাঠৰ টুকুৰা
এটা পানীত ওপঙে ৷
(ঙ) পানীত চেনি
দ্ৰৱীভূত নহয় ৷
(চ) পানীত তেল
মিহলি হয় ৷
(ছ) বালি পানীত
তললৈ যায় ৷
(জ) পানীত ভিনেগাৰ
দ্ৰৱীভূত হয় ৷
উত্তৰ : (ক)
অশুদ্ধ
(খ) অশুদ্ধ
(গ) অশুদ্ধ
(ঘ) শুদ্ধ
(ঙ) অশুদ্ধ
(চ) অশুদ্ধ
(ছ) শুদ্ধ
(জ) শুদ্ধ
৫/ তলত কিছুমান
বস্তু আৰু পদাৰ্থৰ
নাম দিয়া আছে -
পানী, বাচকেট
বল, কমলা, চেনি ,
গ্লোব , আপেল আৰু মাটিৰ
কলহ ৷
নিৰ্দেশনা মতে
সেইবোৰ ভাগ কৰা –
(ক) গোলাকৃতি আৰু
অন্য আকৃতি ৷
(খ) খোৱাৰ উপযোগী
বস্তু আৰু খোৱাৰ
অনুপযোগী বস্তু ৷
উত্তৰ :
গোলাকৃতি
|
অন্য
আকৃতি
|
খোৱাৰ
উপযোগী
|
খোৱাৰ অনুপযোগী
|
বাচকেট
বল, কমলা, গ্লোব, আপেল,
মাটিৰ কলহ
|
পানী , চেনি
|
পানী,
কমলা, চেনি, আপেল,
|
বাচকেট
বল, গ্লোব, মাটিৰ কলহ
|
৬/ তুমি জনা
পানীত ওপঙা বস্তুবোৰৰ
নাম লিখা ৷ এইবোৰ
তেল বা কেৰাচিন
তেলত ওপঙেনে পৰীক্ষা
কৰা ৷
উত্তৰ :
মই জনা পানীত
ওপঙা কেইবিধ বস্তু হ’ল- প্লাষ্টিক বটল , পাতল কাঠ, প্লাষ্টিক বল ,
কৰ্ক ,শুকান পাত ইত্যাদি ৷ এইবোৰ তেল
বা কেৰাচিন তেলত
ওপঙি নাথাকে ৷
৭/ তলত দিয়াবোৰৰ
মাজৰ পৰা অমিলটো
বাছি উলিওৱা :
(ক) চকী, বিছনা,
টেবুল, কেচুৱা, আলমাৰি
(খ) গোলাপ, খৰিকাজাঁই,
নাও , নাৰ্জী, পদুম
(গ) এলুমিনিয়াম, লো,
তাম, ৰূপ, বালি
(ঘ) চেনি, নিমখ, বালি ,
কপাৰ ছালফেট (তুতিয়া)
উত্তৰ : (ক) কেচুৱা কাৰণ
ই জীৱ
হয় বাকী আনবোৰ
জড় ৷
(খ) নাও যাতায়তৰ
বাবে ব্যৱহাৰ হয় ,
আনহাতে বাকীবোৰ ফুল হয় ৷
(গ) বালি অধাতু
হয় , আনহাতে বাকীবোৰ ধাতু হয় ৷
(ঘ) বালি পানীত
দ্ৰৱীভূত নহয় , আনহাতে
বাকীবোৰ পানীত দ্ৰৱীভূত
হয় ৷
অতিৰিক্ত
প্ৰশ্ন-উত্তৰ :
১/ ধাতু কাক
বোলে ? উদাহৰণ
দিয়া ৷
উত্তৰ : যিবিলাক পদাৰ্থৰ
চিকমিকনি আছে সেইবোৰক
ধাতু বোলা হয় ৷
যেনে : লো , তাম
, এলুমিনিয়াম
২/ কোমল পদাৰ্থ
আৰু কঠিন পদাৰ্থ
কাক বোলে ?
উদাহৰণ দিয়া ৷
উত্তৰ :
যিবোৰ পদাৰ্থ সহজে
চেপেটা কৰিব পাৰি
বা আঁচোৰ মাৰিব
পাৰি সেইবোৰক কোমল পদাৰ্থ বোলা
হয় ৷ যেনে
: কপাহ, মমবাতি
, চকপেঞ্চিল, ইত্যাদি
৷
যিবোৰ
পদাৰ্থক সহজে চেপেটা
কৰিবলৈ টান হয়
সেইবোৰক কঠিন পদাৰ্থ
বোলা হয় ৷
যেনে : লো, হীৰা ,
কঠিন শিল ইত্যাদি
৷
৩/ বাহ্যিক ৰূপত
পদাৰ্থৰ কি কি গুণাগুণ
থাকিব পাৰে ?
উত্তৰ :
বাহ্যিক ৰূপত পদাৰ্থৰ
দ্যুতি , কঠিনতা, খহটা বা
মিহি গুণাগুণ থাকিব
পাৰে ৷
৪/ দ্ৰ্ৱণীয় আৰু
অদ্ৰৱণীয় দ্ৰব্য কাক
বোলে ? উদাহৰণ
দিয়া
উত্তৰ :
যিবোৰ পদাৰ্থ পানীত
মিহলালে সৰ্ম্পূণভাৱে দ্ৰৱীভূত
হয় তাক দ্ৰৱণীয়
পদাৰ্থ বোলে ৷
যেনে : ভিনেগাৰ,
নেমু ৰস
যিবোৰ
পদাৰ্থ পানীত মিহলালে
সৰ্ম্পূণভাৱে দ্ৰৱীভূত নহয়
তাক অদ্ৰৱণীয় পদাৰ্থ
বোলা হয় ৷
যেনে : নাৰিকল
তেল , কেৰাচিন
তেল
৫/ স্বচ্ছ , অস্বচ্ছ
আৰু ঈষৎ স্বচ্ছ
পদাৰ্থ কাক বোলে
? উদাহৰণ দিয়া ৷
উত্তৰ :
যিবোৰ পদাৰ্থ বা
দ্ৰব্যৰ মাজেৰে চালে
বস্তু দেখা পোৱা
যায় , সেই পদাৰ্থবোৰক
স্বচ্ছ পদাৰ্থ বোলা
হয় ৷ যেনে :
কাচ, পানী , বায়ু
যিবোৰ
পদাৰ্থ বা দ্ৰব্যৰ
মাজেৰে চালে বস্তু
দেখা পোৱা নাযায়
, সেই পদাথবোৰক অস্বচছ
পদাৰ্থ বোলা হয়
৷ যেনে : কাঠ , ডাঠ
কাগজ , ডাঠ লো
যিবোৰ
পদাৰ্থ বা দ্ৰব্যৰ মাজেৰে
চালে বস্তুবোৰ দেখি
যদিও স্পষ্ট নহয়
, তেনে পদাৰ্থক
ঈষৎ স্বচ্ছ বোলা
হয় ৷ যেনে :
ঘিউ কাগজ , প্লাষ্টিকৰ
পাতল টুকুৰা ৷
6/ তলৰ প্ৰতিটো
শব্দৰ ইংৰাজী প্ৰতিশব্দ
লিখা :
কঠিন, অদ্ৰৱণীয়,
চিকমিকনি, পদাৰ্থ, ধাতু,
অস্বচ্ছ, খহতা, দ্ৰৱণীয়,
ঈষৎ স্বচ্ছ, স্বচ্ছ
উত্তৰ : প্ৰদত্ত
প্ৰতিটো শব্দৰ ইংৰাজী
প্ৰতিশব্দ তলত লিখা হ’ল -
কঠিন : Hard
অদ্ৰৱণীয় :
Insoluble
চিকমিকনি : Lustre
পদাৰ্থ :
Material
ধাতু : Metals
অস্বচ্ছ :
Opaque
খহতা : Rough
দ্ৰৱণীয় : Soluble
ঈষৎ স্বচ্ছ : Translucent
স্বচ্ছ :
Transparent
৭/ পদাৰ্থৰ বিভিন্ন
ধৰ্মবোৰ উল্লেখ কৰা ৷
উত্তৰ :
পদাৰ্থৰ বিভিন্ন ধৰ্মবোৰ
তলত উল্লেখ কৰা
হ’ল –
(ক) বাহ্যিকতাৰ ওপৰত
নিৰ্ভৰ কৰি পদাৰ্থৰ
দ্যুতি, কঠিনতা , খহটা বা
মিহি গুণাগুণ থাকিব
পাৰে ৷
(খ) পদাৰ্থবোৰ পানীত
দ্ৰৱণীয় বা অদ্ৰৱণীয়
হ’ব পাৰে ৷
(গ) কিছুমান পদাৰ্থ
পানীত ডুবিব পাৰে আৰু
কিছুমান পানীত ওপঙিব
পাৰে ৷
(ঘ) পদাৰ্থবোৰ স্বচ্ছ,
অস্বচ্ছ বা ঈষৎ স্বচ্ছ
হ’ব পাৰে ৷
------- 0------------
Please don't use spam link in the comment box.