উপসৰ্গ আৰু অনুসৰ্গ -অসমীয়া ব্যাকৰণ - দশম শ্ৰেণী(seba )

উপসৰ্গঃ

যিবোৰ  অব্যয়  শব্দই  ধাতু বা কৃদন্ত  পদৰ আগত বহি বিভিন্ন  অৰ্থ  প্ৰকাশক  শব্দ  গঠন  কৰে  সেয়ে  উপসৰ্গ  বা পূৰ্বসৰ্গ  বোলা হয় ৷ উপসৰ্গৰ  যোগত  সৃষ্টি  হোৱা  শব্দবোৰ বিশেষ্য  বা বিশেষণৰ হয় ৷ 

সংস্কৃত  ভাষাত 20  টা  উপসৰ্গ  আছে  ৷ তলত  সেইবোৰ  উপসৰ্গৰ  লগত  প্ৰয়োগবোৰ  দিয়া হ'লঃ

(ক)  প্ৰঃ    প্ৰসিদ্ধ  , প্ৰস্থান , প্ৰণাম ইত্যাদি ৷ 

(খ) পৰাঃ   পৰাক্ৰম , পৰাজয় , পৰাগ ৷

(গ) অপঃ  অপকাৰ , অপৰাধ , অপমান

(ঘ)সমঃ  সংগীত , সংস্কৃত , সংযোগ 

(ঙ) নিঃ  নিষেধ , নিৰাহাৰ , নিৱেদন , নিহত 

(চ) অৱঃ অৱকাশ , অৱমাননা , অৱনতি 

(ছ) অনুঃ  অনুজ , অনুৰোধ , অনুমান , অনুচৰ 

(জ) নিৰঃ  নিৰ্মাণ , নিৰ্দয় , নিৰ্গত , নিৰ্ভয় 

(ঝ) দূৰঃ দুৰ্গম , দুৰ্নাম , দুৰ্ভিক্ষ 

(ঞ) বিঃ বিনয় , বিনাশ , বিদায় 

(ট) অধিঃ অধিকাৰ , অধিবাস , অধিবক্তা 

(ঠ)সুঃ সুৰভি , সুচল , সুনাম 

(ড) উৎঃ উন্নতি , উৎকৰ্ষ , উত্তীৰ্ণ 

(ঢ) পৰিঃ পৰিৱেশ , পৰিমণ্ডল , পৰিষ্কাৰ 

(ত) প্ৰতিঃ প্ৰতিদান , প্ৰতিকাৰ , প্ৰতিবাদ 

(থ) অভিঃ অভিযোগ , অভিভাৱক , অভিশাপ 

(দ) অপিঃ অপিনিহিত , অদ্যপি , কথমপি 

(ধ) অতিঃঅতীত , অতিথি , অতিশয় 

(ন) উপঃ উপক্ৰম , উপহাৰ , উপদেশ ৷

(প) আঃ  আভৰণ , আপত্তি , আইন 

অনুসৰ্গঃ

যিবোৰ অব্যয়ে  বিশেষ্য  আৰু  ক্ৰিয়াপদৰ  শেষত  বহি বাক্যৰ অৰ্থ  স্পষ্ট  কৰাত  সহায় কৰে তাকে  অনুসৰ্গ  বোলে ৷ অনুসৰ্গক  পৰসৰ্গ  বুলিও  কোৱা হয় ৷ 

প্ৰয়োগ তথা উদাহৰণ ঃ 

-ইঃ  টকাই , যদুই 

-এঃ  ময়ে 

-ওঃ ময়ো 

-এইঃ তেৱেই 

-কেঃ খাবকে 

-কোঃ যাবকো 

-কৈঃ বিদ্যাতকৈ 

-দিঃ বাটেদি 

-হেঃ  যদিহে 

ক্ৰিয়াবাচক অনুসৰ্গ  অনুপদঃ

-একাঃ মই সেই  বিষয়ে নেৰিম একা ৷ 

-গৈঃ তুমি গৈ পায়ে ফোন কৰিবা ৷

-ছাগৈঃ ঘৰত ছাগৈ  এতিয়া আলহি  আহিছে ৷ 

-চোনঃ মিনতি চোন আহিব পাৰে ৷ 

-জানোঃ ল'ৰাটো পঠালৈ ভাল হ'ব  জানো ৷ 

-দেইঃ নহাকৈ নাথাকিবা দেই ৷ 

-দেখোনঃ তেওঁ দেখোন নাহিল ? 

-নেঃ চাহপানী খাবা নে ? 

-নেকিঃ বনভোজলৈ তুমি যাবা নেকি ? 

-হ'বলাঃ এইবাৰ খেলখন হ'ব হ'বলা ৷

-হকঃ আজিলৈ যাওঁ হক 

-হিঃ তেওঁ ভালেৰে  ঘৰ পালেহি ৷

হেঁতেনঃ ৰাম যোৱা হেঁতেন ভাল আছিল ৷

দৰকাৰী প্ৰশ্নঃ 

১/  উপসৰ্গ বা অনুসৰ্গৰ তিনিটা উদাহৰণ দিয়া ৷ 

উত্তৰঃ  

উপসৰ্গঃ (ক)  প্ৰঃ    প্ৰসিদ্ধ  , প্ৰস্থান , প্ৰণাম ইত্যাদি ৷ 

(খ) পৰাঃ   পৰাক্ৰম , পৰাজয় , পৰাগ ৷

(গ) অপঃ  অপকাৰ , অপৰাধ , অপমান

অনুসৰ্গঃ 

-ইঃ  টকাই , যদুই 

-এঃ  ময়ে 

-ওঃ ময়ো

২/ উপসৰ্গ  কাক  বোলে  ? উপসৰ্গৰ  দুটা  উদাহৰণ দি , তাৰ ব্যৱহাৰ  দেখুওৱা ৷

উত্তৰঃ যিবোৰ  অব্যয়  শব্দই  ধাতু বা কৃদন্ত  পদৰ আগত বহি বিভিন্ন  অৰ্থ  প্ৰকাশক  শব্দ  গঠন  কৰে  সেয়ে  উপসৰ্গ  বা পূৰ্বসৰ্গ  বোলা হয় ৷ 

উদাহৰণঃ

(ক)  প্ৰঃ    প্ৰসিদ্ধ  , প্ৰস্থান , প্ৰণাম ইত্যাদি ৷ 

(খ) পৰাঃ   পৰাক্ৰম , পৰাজয় , পৰাগ ৷

৩/ অনুসৰ্গ  কাক বোলে ? অনুসৰ্গৰ দুটা  উদাহৰণ দি , তাৰ ব্যৱহাৰ  দেখুওৱা ৷ 

উত্তৰঃ যিবোৰ অব্যয়ে  বিশেষ্য  আৰু  ক্ৰিয়াপদৰ  শেষত  বহি বাক্যৰ অৰ্থ  স্পষ্ট  কৰাত  সহায় কৰে তাকে  অনুসৰ্গ  বোলে ৷ অনুসৰ্গক  পৰসৰ্গ  বুলিও  কোৱা হয় ৷ 

প্ৰয়োগ তথা উদাহৰণ ঃ 

-ইঃ  টকাই , যদুই 

-এঃ  ময়ে 

৪/ শব্দৰ  আগত  উপসৰ্গ বহে  নে  অনুসৰ্গ বহে ? 

উত্তৰঃ উপসৰ্গ ৷ 

৫/ 'প্ৰ ' নাইবা  ' পৰি ' উপসৰ্গ যোগ  কৰি  দুটা  শব্দ  লিখা ৷ 

উত্তৰঃ  প্ৰঃ    প্ৰসিদ্ধ  , প্ৰস্থান , প্ৰণাম ইত্যাদি ৷  

পৰিঃ পৰিৱেশ , পৰিমণ্ডল , পৰিষ্কাৰ

৬/ অনুসৰ্গ যোগ কৰি  দুটা  শব্দ লিখা ৷

উত্তৰঃ -ইঃ  টকাই , যদুই 

-এঃ  ময়ে

৭/ 'অপ-' উপসৰ্গ  যুক্ত হোৱা  দুটা  শব্দ  লিখা ৷ 

উত্তৰঃ অপকাৰ , অপৰাধ 

৮/ 'চোন' অনুসৰ্গৰ  প্ৰয়োগ  দেখুৱাই এটি  বাক্য  লিখা ৷ 

উত্তৰঃ -চোনঃ মিনতি চোন আহিব পাৰে ৷ 

৯/ 'সম' উপসৰ্গযুক্ত  হোৱা  দুটা  শব্দ  লিখা ৷ 

উত্তৰঃ সংগীত  , সংস্কৃত 

১০/ 'দেই' অনুসৰ্গৰ প্ৰয়োগ  দেখুৱাই  এটি  বাক্য  লিখা ৷ 

উত্তৰঃ -দেইঃ নহাকৈ নাথাকিবা দেই ৷  

১১/ 'হ'বলা' অনুসৰ্গ ব্যৱহাৰ কৰি  এটি বাক্য  লিখা ৷ 

উত্তৰঃ -হ'বলাঃ এইবাৰ খেলখন হ'ব হ'বলা ৷

১২/ 'হঁক' অনুসৰ্গ ব্যৱহাৰ কৰি এটি বাক্য  লিখা ৷ 

উত্তৰঃ -হকঃ আজিলৈ যাওঁ হক ৷