ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ বাবে ১৫ দিনীয় স্ব-শিকন সমল ( বিজ্ঞান, সপ্তম শ্ৰেণী)- অৰণ্য আমাৰ জীৱন ৰেখা

বিষয়ঃ বিজ্ঞান

পাঠ নংঃ অৰণ্য আমাৰ জীৱন ৰেখা 

(সপ্তম শ্ৰেণীৰ পুনৰালোচনা )

প্ৰাৰম্ভিক চমু বৰ্ণনা আৰু নিৰ্দেশনাঃ

মৰমৰ  ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকল, তোমালোকে ষষ্ঠ শ্ৰেণীতেই খাদ্যৰ বিষয়ে বহু কথা শিকিলা ৷ কথাখিনি আকৌ এবাৰ ভালদৰে মনত পেলাওঁ আহা -

‣ গৰু, ম'হ , ছাগলী আদি জীৱ-জন্তুৱে ঘাঁহ, খেৰ, শস্য ইত্যাদি খায় ৷ এনেধৰণৰ উদ্ভিদজাত খাদ্য খাই জীৱন নিৰ্বাহ কৰা জীৱসমূহক তৃণভোজী জীৱ বোলে ৷

‣ বাঘ, সিংহ প্ৰভৃতি কিছুমান জন্তুৱে আন জীৱ-জন্তুৰ মাংস আহাৰ হিচাপে খায় ৷ এনেধৰণে খাদ্যৰ বাবে মাংসৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল জীৱসমূহক মাংসহাৰী জীৱ বুলি কোৱা হয় ৷

‣ মেকুৰী, কুকুৰ আদি কিছুমান জীৱ-জন্তুৱে উদ্ভিদজাত খাদ্যৰ লগতে আহাৰ হিচাপে মাছ-মাংসও খায় ৷ এনেধৰণৰ প্ৰানীসমূহক সৰ্বভোজী জীৱ বুলি কোৱা হয় ৷

‣ খাদ্যৰ প্ৰধান পৰিপোষকসমূহ হৈছে কাৰ্ব'হাইড্ৰেট, প্ৰ'টিন, স্নেহ পদাৰ্থ, ভিটামিন আৰু খনিজ লৱণ ৷

‣ সেউজীয়া উদ্ভিদে সালোক সংশ্লেষণৰ জৰিয়তে কাৰ্ব'হাইড্ৰেট প্ৰস্তুত কৰে ৷ েই প্ৰক্ৰিয়াত বায়ুমণ্ডলৰ কাৰ্বন-ডাই-অক্সাইড ব্যৱহূত  হয় আৰু  কাৰ্ব'হাইড্ৰেটৰ লগত অক্সিজেন উৎপন্ন হয় ৷ 

‣ পৰবৰ্তী সময়ত এই কাৰ্ব'হাইড্ৰেট আন আন উপাদানলৈ সংশ্লেষিত হয় ৷ 

    ছাত্ৰ -ছাত্ৰীসকল, আমিও বিভিন্ন ধৰণৰ খাদ্য খাওঁ, নহয় জানো ? এই ভিন্নতা দিনটোৰ বিভিন্ন সময়তো হয় অথবা বতৰৰ বিভিন্ন ঋতুটো হয়, অৰ্থাৎ গৰমৰ দিনত খোৱা পাছলি, ফল-মূল জাৰৰ দিনত খাবলৈ নাপাওঁ ৷ ভৌগলিক অৱস্থানৰ ভিন্নতাৰ বাবেও খাদ্যৰ ভিন্নতা দেখা যায় ৷ এই খাদ্য বস্তুসমূহৰ উপকৰণ আৰু উৎসৰ তালিকা প্ৰস্তুত কৰিছিলা নহয় ৷ এতিয়া তোমালোকে সপ্তম শ্ৰেণীৰ পাঠ নং ১৭ '' অৰণ্যঃ আমাৰ জীৱন ৰেখা'' পাঠটি পুনৰ অধ্যয়ন কৰা আৰু তাৰ পাছত তলৰ তালিকা দুখন পূৰ কৰা ৷ 

            প্ৰথম তালিকাখনত চাৰিটা স্তম্ভ আছে ৷ প্ৰথম স্তম্ভত আমি ব্যৱহাৰ কৰা কিছুমান বস্তুৰ সাধাৰণ নাম দিয়া আছে ৷ তোমালোকে দ্বিতীয়, তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ স্তম্ভকেইটা উপযুক্ত শব্দৰে সম্পূৰ্ণ কৰা ৷ প্ৰথম শাৰীটো উদাহৰণ হিচাপে দেখুওৱা হৈছে ৷

             দ্বিতীয় তালিকাখনত চাৰিটা স্তম্ভ আছে ৷ প্ৰথম স্তম্ভত আমি ব্যৱহাৰ কৰা কিচুমান বস্তুৰ সাধাৰণ নাম দিয়া আছে ৷ তোমালোকে দ্বিতীয়, তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ স্তম্ভকেইটা উপযুক্ত শব্দৰে সম্পূৰ্ণ কৰা ৷ প্ৰথম শাৰীটো উদাহৰণ হিচাপে দেখুওৱা হৈছে  ৷

তালিকা নং ১ঃ 

ব্যৱহাৰ কৰা বস্তুৰ নাম	বস্তুটো তৈয়াৰ কৰা সামগ্ৰীৰ নাম	বস্তুটো তৈয়াৰ কৰা সামগ্ৰী আহৰণৰ উৎস	বস্তটো ব্যৱহাৰৰ উদ্দেশ্য
চকী	কাঠ	অৰণ্য	আচবাব
মেজ অথবা টেবুল
ঢাৰি
খৰি
জুইশলা কাঠি
কাগজ

উত্তৰঃ

ব্যৱহাৰ কৰা বস্তুৰ নাম	বস্তুটো তৈয়াৰ কৰা সামগ্ৰীৰ নাম	বস্তুটো তৈয়াৰ কৰা সামগ্ৰী আহৰণৰ উৎস	বস্তুটো ব্যৱহাৰৰ উদ্দেশ্য
চকী	কাঠ	অৰণ্য	আচবাব
মেজ অথবা টেবুল	কাঠ	অৰণ্য	আচবাব
ঢাৰি	পাত	অৰণ্য	আচবাব
খৰি	ডাল,কাঠ	অৰণ্য	ইন্ধন
জুইশলা কাঠি	কাঠ	অৰণ্য	ইন্ধন
কাগজ	বাঁহ গছ	অৰণ্য	লেখা-মেলা , চিত্ৰ অংকণ

তালিকা নং ২ঃ 

বস্তুৰ নাম	বস্তুটো আহৰণৰ উৎস	বস্তুটো ব্যৱহাৰৰ উদ্দেশ্য
আম	অৰণ্য	আমাৰ খাদ্য
ঘাঁহ
কল
মৌ-ৰস
কঠাল

উত্তৰঃ

বস্তুৰ নাম	বস্তুটো আহৰণৰ উৎস	বস্তুটো ব্যৱহাৰৰ উদ্দেশ্য
আম	অৰণ্য	আমাৰ খাদ্য
ঘাঁহ	ঘাঁহনি পথাৰ	প্ৰাণীৰ খাদ্য
কল	কল খেতি	আমাৰ খাদ্য
মৌ-ৰস	অৰণ্য/মৌ- পালক	আমাৰ খাদ্য
কঠাল	অৰণ্য	আমাৰ খাদ্য

মৰমৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকল, তোমালোকে এতিয়া তলৰ প্ৰশ্নকেইটাৰ নিৰ্দেশনামতে উত্তৰ কৰা -

 খালী ঠাইত উপযুক্ত শব্দ বহুৱাই সম্পূৰ্ণ কৰাঃ-

১৷ আমাৰ গৃহ নিৰ্মাণৰ বাবে ব্যৱহূত কাঠ এবিধ _________সামগ্ৰী ৷

উত্তৰঃ আমাৰ গৃহ নিৰ্মাণৰ বাবে ব্যৱহূত কাঠ এবিধ অৰণ্যৰ সামগ্ৰী 

তলৰ প্ৰশ্নসমূহৰ লগত দিয়া বিকল্পবিলাকৰ ভিতৰত ব্যৱহাৰ কৰা ৰেণু আহৰণ কৰে -

(ক) উদ্ভিদৰ ফুলৰ পৰা 

(খ) নদীৰ পানীৰ পৰা 

উত্তৰঃ (ক) উদ্ভিদৰ ফুলৰ পৰা 

২৷ তলৰ কোনটো অৰণ্যৰ উৎপাদিত সামগ্ৰী নহয় -

(ক) লো 

(খ) লা

(গ) প্লাইউড 

(ঘ) আঠা 

উত্তৰঃ (ক) লো 

৩৷ গৰু বা মহৰ খাদ্যৰ বাবে আমি - 

(ক) নদীৰ জলজীৱৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰো 

(খ) অৰণ্যৰ ঘাঁহবনৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰো 

(গ) অৰণ্যৰ পোক পৰুৱাৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰো 

উত্তৰঃ (খ) অৰণ্যৰ ঘাঁহবনৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰো