Environment and Environmental Problems- Class x-NCERT SOULTIONS (পৰিৱেশ আৰু পৰিৱেশৰ সমস্যা -দশম শ্ৰেণী)

Environment  and  Environmental  Problems- Class x-NCERT SOULTIONS (পৰিৱেশ  আৰু পৰিৱেশৰ  সমস্যা -দশম শ্ৰেণী)

_________________________________________________________________________

1. Write in  your  own  words  the  meaning  of  environment .  (পৰিৱেশ  বুলিলে  কি বুজায়  নিজৰ  ভাষাত  লিখা ৷)

উত্তৰ : The  term  'environment '  means  the  conditions  existing  around  an  organisation  which  include  biotic  elements  such  as  microbes , plants , animals  and  large mammals  , and  abiotic  elements  such  as land , water  , air and  all  other  lifeless  elements  which through  interaction  create the  necessary  conditions  of  life . 
[ পৰিৱেশ  বুলিলে  আমি  কোনো  জীৱ বা  জীৱ-সম্প্ৰদায়ৰ  চাৰিওফালৰ  অৱস্থাকে  বুজায় ৷ চাৰিওফালৰ  অৱস্থাই  জীৱ বৰ্তি  থাকিবৰ বাবে  আৱশ্যকীয়   সকলো উপাদানকে  সামৰি  লয় ৷ এই  উপাদানসমূহ জৈৱ  অৰ্থাৎ জীৱমণ্ডলৰ  অন্তৰ্গত  আৰু  আনটো  অজৈৱ  যেনে : মাটি , বায়ু , পানী ইত্যাদি  উপাদানৰ  ভিতৰত  পৰে ৷ ]

2. Mention  some  of  the  biotic  and  abiotic  elements of  environment (পৰিৱেশৰ  কেইটামান  জৈৱ  আৰু  অজৈৱ  উপাদানৰ  কথা উল্লেখ  কৰা ৷)

উত্তৰ : (i) Biotic  elements  :  All  plants  and  animals  ranging  from  microbes  to large  animals .
(ii) Abiotic  elements :  Land  , water , air  and  all  lifeless  elements . 
[জৈৱ  উপাদান :  জৈৱ  উপাদানসমূহ  মূলত ঃ  জীৱমণ্ডলৰ  ভিতৰুৱা ৷ বিভিন্ন  প্ৰজাতিৰ  উদ্ভিদৰ  লগতে  অণুজীৱসমূহকে  ধৰি  বৃহৎ  আকাৰৰ  প্ৰাণী পৰ্যন্ত  জৈৱ  উপাদানৰ  ভিতৰত  পৰে  ৷
অজৈৱ  উপাদান :  মাটি , পানী  আৰু  বায়ুৰ  দৰে  জড়  বা  প্ৰাণহীন  উপাদানবোৰ  অজৈৱ  বা  জড়  উপাদানৰ  ভিতৰত  পৰে ৷ ] 

3. Write  the  meaning  of  lithosphere(স্থলমণ্ডল  বুলিলে  কি বুজায়  লিখা ৷)

উত্তৰ : The  land  surface  of  the  earth  which  consists of  rocks  ,  soils ,  minerals  , mountains  is  called  lithosphere  . It  covers  29  percent  of  earth's  surface .   
[শিল , বালি  , মাটি  , মণিক আদিৰ  দ্বাৰা  গঠিত  পৃথিৱীৰ স্থলভাগকে স্থলমণ্ডল  বোলে ৷ এই  স্থলমণ্ডলে  পৃথিৱীৰ  মহাদেশকেইখনক  সামৰি লৈছে ৷ ই ভূ-পৃষ্ঠৰ  প্ৰায়  ২৯  শতাংশ  আগুৰি  আছে ৷ স্থলমণ্ডলতে  আমি  পৃথিৱীৰ পাহাৰ-পৰ্ৱত  , মালভূমি , সমভূমি  , নদী-উপত্যকা  , উপকূল  আদি  দেখিবলৈ  পাওঁ ৷ ]

4. What  are  the  features  included  in  the  hydrosphere (জলমণ্ডলৰ  ভিতৰত  কি  কি পৰে  লিখা ৷)

উত্তৰ  : Seas , oceans ,  rivers , lakes , wells  etc.  are  included  in  the  hydrosphere . 
[পৃথিৱীৰ  সাগৰ-মহাসাগৰবোৰে  জলমণ্ডল  গঠন  কৰিছে ৷ জলমণ্ডলে  ভূ-পৃষ্ঠৰ  প্ৰায় ৭১  শতাংশ  আগুৰি  আছে ৷  স্থলমণ্ডলত  থকা  নদ-নদী , হ্ৰদ আদি  জলাশয়বোৰো জলমণ্ডলৰ  অন্তৰ্গত  ৷ ] 

5.Write  about  the  composition  of  the  atmosphere. (বায়ুমণ্ডল  কিহৰে  গঠিত  লিখা ৷)

উত্তৰ  : The  atmosphere  consists  of  nitrogen , oxygen , carbon dioxide , argon and  other  gases  like  hydrogen . 
[ভূ-পৃষ্ঠৰপৰা  ক্ৰমে  ওপৰলৈ  বিয়পি  আছে  এটা  গেছীয়  তৰপ  ৷ অক্সিজেন , নাইট্ৰ'জেন  , হাইড্ৰ'জেন , কাৰ্বন -ডাই- অক্সাইড , আৰ্গন  আদি  গেছৰ দ্বাৰা  গঠিত  এই গেছীয়  তৰপটোক  বায়ুমণ্ডল  বোলে ৷ ] 

6. Give  an  outline  of  the  extent  of  the  biosphere (জীৱমণ্ডলৰ  বিস্তৃতি  সম্বন্ধে  লিখা ৷)

উত্তৰ  :  Biosphere  covers  those  parts  of  the  earth's  environment  where  life  forms  exist , i.e. lithosphere  , atmosphere  and  hydrosphere .  This  area  includes  the  earth's  surface  ,  down  to  a  few  meters  from  the  earth's  surface  ,  the  lower  stratum  of  the  atmosphere  and  most  parts  of  the  seas  and  oceans . 
[জীৱমণ্ডলে  পৃথিৱীৰ  জীৱ, অৰ্থাৎ  উদ্ভিদ  আৰু  প্ৰাণী থকা  অংশবোৰকে  সামৰি  লয় ৷  পৃথিৱীৰ  জীৱ থকা  অংশবোৰ হৈছে  - স্থলপৃষ্ঠ  , সাগৰ-মহাসাগৰ  আৰু  বায়ুমণ্ডলৰ  চৰাই-চিৰিকটি আৰু কীট - পতংগ উৰি  ফুৰা  অংশ ৷ ]

7. Discuss  briefly  the  relation among the  four major components of environment. (পৃথিৱীৰ  পৰিৱেশৰ  প্ৰধান  মণ্ডল  চাৰিটাৰ  মাজৰ  সম্বন্ধৰ  বিষয়ে  চমুকৈ  লিখা ৷)

উত্তৰ  : Environment consists of four components namely lithosphere, atmosphere, hydrosphere and biosphere. There is close interdependence and interaction among these four components of the environment, In fact, they are interdependent on each other for their nature and existence. Different cycles of nature such as hydrological cycle, carbon cycle, nitrogen cycle, energy cycle, etc, pas through all the four components. There is a close complex network of relationship among the various elements of these components.
 Any change that occurs in any one of the major components affects the other three components of the environment. When atmosphere is affected by over radiation from the sun, it in turn affects the hydrosphere, lithosphere and biosphere. It leads to the melting of snow which in turn causes a rise in the sea level bringing a lot of changes in the coastal regions of the earth's surface. As a result, many regions of the lithosphere get submerged. Many of the microorganisms, flora and fauna that live on the lithosphere, hydrosphere and biosphere perish as a result of this overheating of the atmosphere. Cutting down of trees of the lithosphere leads to overabundance of greenhouse gases in the atmosphere leading to global warming which affects not only living organisms on the earth but also those of the oceans. Thus, it is evident that all the four components of the environment are closely connected and interdependent. Mention the major causes of environmental change. Is. Today the environment is changing both in terms of space and time. The major causes of environmental change are the various anti-nature human activities such as urbanization, industrialization, expansion of transport and communication, shrinking of forest cover and wetlands, etc. 
[পৃথিৱীৰ  পৰিৱেশৰ  প্ৰধান  মণ্ডল  চাৰিটা  হ'ল - (ক) স্থলমণ্ডল  , (খ) জলমণ্ডল (গ) বায়ুমণ্ডল আৰু  জীৱমণ্ডল  ৷  এই  চাৰিটা  মণ্ডল  পৰস্পৰ  নিৰ্ভৰশীল  ৷ ইহঁতৰ  মাজত  চলি  থকা  আন্তঃক্ৰিয়াই  পৃথিৱীৰ  পৰিৱেশ  গঢ়ি তুলিছে ৷ মণ্ডলকেইটাৰ  অন্তৰ্গত অগণন  উপাদানে  পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াৰ  এক জটিল  জালিৰ  যোগেদি পৃথিৱীৰ  বৰ্তমানৰ  পৰিৱেশ  নিৰূপন  কৰিছে ৷ এই  পৰিৱেশ  পৰিৱৰ্তনশীল ৷ স্থান আৰু  কাল  ভেদে  পৃথিৱীৰ  পৰিৱেশৰ  পৰিৱৰ্তন ঘটে ৷

এই চাৰিওটা মণ্ডল পাৰস্পৰিক সম্পৰ্কৰ যোগেদি যুক্ত হৈ আছে।এই সম্পৰ্কৰ মাধ্যমেদি পৃথিৱীত যিঅৱস্থাৰ সৃষ্টি হৈছে তাকে বহল অৰ্থত পৰিৱেশ বুলি কয়। পৃথিৱীৰ পৰিৱেশ এটা অতি বিশাল আৰু জটিলতন্ত্ৰ। এই বিশাল তন্ত্ৰৰ ভিতৰতে পৃথিৱীৰ প্ৰতিখন ঠাই বা অঞ্চলৰ পৰিৱেশে ক্ৰিয়া কৰি আছে। অৰ্থাৎ পৃথিৱীৰসকলো ঠাইৰ পৰিৱেশ গোলকীয় পৰিৱেশ তন্ত্ৰ একো একোটা অংশ মাথোন। ]

8.Mention  the major causes  of  environmental  change. (পৰিৱেশৰ  পৰিৱৰ্তনৰ  প্ৰধান  কাৰকবোৰ  উল্লেখ  কৰা ৷)

উত্তৰ  : (i) Increase  in  population  (ii) Industrialization  (iii)  Urbanization  (iv) Transportation  
[ (ক)  জনসংখ্যা  বৃদ্ধি   (খ) উদ্যোগীকৰণ  (গ) নগৰীকৰণ (ঘ) যাতায়ত -পৰিবহণ ] 

9. Explain the  meaning  of  environmental  problem. (পৰিৱেশৰ  সমস্যা  মানে  কি  ব্যাখ্যা  কৰা ৷)

উত্তৰ  :  For  a  long  time  ,  there  existed  no  environmental  problem  .  This  was  because  there  existed  a  proper  balance  among  the  natural  and  man-made  elements  . But as  a result  of  the  rapid  growth  of  human  population  ,  spread  of  urbanization , extensive  use  of  fossils  fuels etc. ecological  equilibrium  that  existed  among  the  four  spheres  of  the  earth  got  disturbed  .  This  caused  the  emergence  of  many  problems  such  as  population, desertification  , global  warming  , melting  of  snow  etc. Since  all  these  problems  are  linked  to  the  environment  , they  are called  environmental  problems . 
[বহুদিন  ধৰি  পৰিৱেশৰ  কোনো  সমস্যা  নাছিল  আৰু  ইয়াৰ  একমাত্ৰ  কাৰণ  হয়   প্ৰাকৃতিক  উপাদান  আৰু  মানৱসৃষ্ট  উপাদানৰ  মাজত  সম্পূৰ্ণ  সম্পৰ্ক  স্বাভাৱিক  আছিল ৷ কিন্তু  মানৱ  সভ্যতাৰ  ক্ৰমাগত  বিকাশ  তথা জনসংখ্যা  বৃদ্ধিৰ  কবলত  এই  ভাৰসাম্য  নাইকিয়া  হ'ল ৷ পৃথিৱীৰ  প্ৰতিটো মণ্ডলত  মানুহৰ  ক্ৰিয়া -কলাপৰ  চাপ  পৰিলে  যাৰ  ফলত  বায়ুমণ্ডলত  কাৰ্বন-ডাই-অক্সাইডৰ  পৰিমাণ বৃদ্ধি  হ'ল  আৰু  ফলস্বৰূপে  ন ন সমস্যাৰ  সূষ্টি  হ'বলৈ  ধৰিলে  ৷ পৰিৱেশৰ  লগত  জড়িত  এই সমস্যাকে পৰিৱেশৰ  সমস্যা  বোলে ৷   ]  

10.Write  geographical  divisions  of  the environmental problems . (ভৌগোলিক  দিশৰপৰা  পৰিৱেশৰ  সম্যাক  কি  কি  ভাগত  ভগাব  পাৰি  লিখা ৷)

উত্তৰ  : (i) Local  problem  (ii)  Regional  problem  (iii) Global  problem .
[ (ক) স্থানীয়  সমস্যা  (খ) আঞ্চলিক  সমস্যা  (গ) গোলকীয়  সমস্যা ৷] 

11.Write  a  local environmental  problem ? Give examples . (পৰিৱেশৰ  স্থানীয়  সমস্যা  কি  ? উদাহৰণ  দিয়া ৷)

উত্তৰ:  An  environmental  problem  which  affects  only  a  particular  place  or  a  small  problem  area  so  far as  their  genesis  and  spread  are  concerned  is  called  a  local  environmental  problem . e,g.  land  pollution  created  by  a  small -scale  industry  , water  scarcity  in  winter  due  to  shallowing  of  wetlands  , bank  erosion caused  by  a  local  river  etc.  
[ উৎপত্তি আৰু বিস্তৃতিৰ ফালৰ পৰা যিবোৰ পৰিৱেশিক সমস্যা একোটা সৰু এলেকাত   সীমাবদ্ধ হৈ থাকিব পাৰে, সেইবোৰ সমস্যাকে পৰিৱেশিক সমস্যা বোলে। উদাহৰণস্বৰূপে এটা ক্ষুদ্র   উদ্যোগে কৰা সীমিত ভূমি প্ৰদূষণ, বিল এখন তৰাং হৈ অহাৰ ফলত খৰালি সৃষ্টি হোৱা পানীৰ নাটনি, কোনো এঠাইত নৈয়ে সৃষ্টি কৰা খহনীয়াৰ সমস্যা আদি। ]

12. Give two  examples  of  regional  environmental  problem.(পৰিৱেশৰ  আঞ্চলিক  সমস্যাৰ  দুটা  উদাহৰণ  দিয়া ৷)

উত্তৰ  :  (i) Brahmaputra  and  Barak  rivers .
              (ii) Water  pollution  in  a  vast  industrial  area. 
             [(ক) অসম ব্ৰহ্মপুত্ৰ বা বৰাক উপত্যকাৰ বানপানীৰ সমস্যা ৷ 

              (খ) বিশাল ঔদ্যোগিক অঞ্চলৰ পানী প্ৰদূষণৰসমস্যা   ৷ ]

13. Which  problems  are  considered  as  global  environmental  problem.( কোনবোৰ  সমস্যাক  গোলকীয়  পৰিৱেশ  ্সমস্যা  বুলি  কোৱা  হয়  লিখা ৷)

উত্তৰ: The  environmental  issues  that  affect  the  entire  world  are termed  as  global  problems  .  These  problems  need  international  efforts  for  solution  and  management  .  Global  warming  which  affects  the  atmosphere  and  thus  has  no  geographical  boundary . 
[ যিবোৰ পৰিৱেশ সমস্যাই সমগ্ৰ পৃথিৱীৰ সামৰি লয় আৰু প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰিব পাৰে, সেইবোৰ সমস্যাকে গোলকীয় সমস্যা বুলি কোৱা হয়। উদাহৰণ স্বৰূপে গোলকীয় উত্তাপ বৃদ্ধি। এই সমস্যা বায়ুমণ্ডলৰ লগত জড়িত হোৱাৰ কাৰণে বিস্তৃতিৰ ফালৰ পৰা অসীম। ইয়াৰ প্ৰভাৱ বায়ুমণ্ডলৰ লগতে   পৃথিৱীৰ পৰিৱেশৰ জলভাগ, স্থলভাগ আৰু জীৱজগতৰ ওপৰতো পৰে। ]

14. Mention  the major  environmental  problems  of  the  world .(পৰিৱেশৰ  প্ৰধান সমস্যাসমূহ  উল্লেখ  কৰা ৷

উত্তৰ : (i) land , air  and  water  pollution
(ii) Desertification 
(iii) landslide  and  soil erosion 
(iv) Global  warming .
(v) Artificial  floods . 
[পৰিৱেশৰ প্ৰধান সমস্যা সমূহ হ'ল -

                         (ক)  প্ৰদূষণ, 

                       (খ)মৰুকৰণ, 

                       (গ)ভূমিস্খলন, 

                       (ঘ)ভূমিক্ষয়,

                          (ঙ)গোলকীয় উত্তাপ বৃদ্ধি, 

                        (চ)কৃত্ৰিম বান,  ইত্যাদি  ]

15. Give the meaning of  the  term  pollution. (প্ৰদুষণৰ  অৰ্থ  লিখা ৷)

উত্তৰ : The  process  of  contamination  of  the  environment  by  harmful  substances is  called  pollution . 
[অনিষ্টকাৰী দ্ৰব্যই  যেনে : ধূলি , ধোঁৱা , ছাঁই  দুৰ্গন্ধ , সীহ , ছালফাৰ  ইত্যাদিয়ে  পৰিৱেশ     বিনষ্ট  কৰা  প্ৰক্ৰিয়াক  প্ৰদুষণ  বোলে  ৷ ] 

16.What  is  water  pollution ? How  does  it  occur ? (পানী  প্ৰদূষণ  কি  আৰু  কেনেকৈ  হয়  লিখা ৷)

উত্তৰ: The  process  by  which  the natural  state  or  quality  of water  gets  changed  on addition or  passing  through  of  harmful  items  such  as  chemical  substances, particles  , radiation  , microbes etc. is  known  as  water  pollution . It  occurs  when  there  are  human  settlements  , industries  , agricultural  fields  etc. near  the  water  sources  from  where  wastes  get mixed with  the  water ,  making  it  polluted .  
[বায়ুমণ্ডলৰ দৰে পৃথীৱীৰ পানীও প্ৰদূষিত হয়। পানীৰ লগত কোনো ৰাসায়নিক পদাৰ্থ, পদাৰ্থকণা, অণুজীৱ, বিকিৰণ আদি মিহলি হৈ পানীৰ স্বাভাৱিক গুণৰ পৰিৱৰ্তন ঘটায়। গুণৰ পৰিৱৰ্তন ঘটোৱা এনে প্ৰক্ৰিয়াকে পানী প্ৰদূষণ বোলা হয়। ,সহজ ভাষাত দূষিত পদাৰ্থ মিহলি হৈ নিৰ্মল পানীক ব্যৱহাৰৰ অনুপযোগী কৰাকাৰ্যকে পানী প্ৰদূষণ বোলা হয়। সাধাৰণতে পানীৰ উৎসত মানুহৰ বসতি, উদ্যোগ, কৃষি আদি থাকিলে তাৰপৰা নিৰ্গত অপদ্ৰৱ্য পানীত মিহলি হৈ পানী প্ৰদূষিত কৰে। প্ৰদূষিত পানীয়ে তাত থকা উদ্ভিদ আৰু প্ৰাণীৰক্ষতি সাধন কৰে। সাধাৰণতে ঔদ্যোগিক 
আৱৰ্জনা আৰু নগৰৰ পেলনীয়া পদাৰ্থই নগৰ অঞ্চলৰ মাজেদি বাকাষেদি প্ৰৱাহিত নদ- নদীৰ পানী প্ৰদূষিত কৰে বৃহৎ ঔদ্যোগিক অঞ্চলৰ আশে পাশে থকা জলাশয়ৰ পানীভাগত এচিডৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পালেও পানীপ্ৰদূষিত হয়। বায়ুমণ্ডলত জমা হোৱা ছালফাৰ ডাই অক্সাইড আৰু নাইট্ৰ'জেন অক্সাইড এচিড বৰষুণৰূপে নামি আহি জলাশয় আদিৰ পানী প্ৰদূষিত কৰেপানী প্ৰদূষিত মানুহৰ স্বাস্থ্য হানিৰ লগতে মহাদেশৰ  মাটি ভাগৰো উৰ্বৰতা হ্ৰাস কৰে। ]

17.Write  a  short  note  on  land  pollution. (মাটি  প্ৰদুষণৰ  বিষয়ে  এটি  চমু  টোকা  লিখা ৷)

উত্তৰ  :  Land  is  an  important  factor  for  human beings . today  land  pollution  has  reached  an  alarming  rate  in  most  countries  of  the  world . Land  is  being polluted  mainly  due  to human  activities . Land  loses  its  natural  quality  and  fertility  when  it  comes  into  with  certain  chemical  substances , urban  wastes  , radioactive  wastes etc. Agricultural  pesticides  , land  filling  and  increasing  scale  of  deforestation also  pollute  land . For  all  these  reasons  , land  pollution  in  most  countries  has  become  a  major problem  today  and  a lot  of  measures  are  being  undertaken  to rectify the  problems . Use  of  underground  water  in  the fields  destroys  degrades the  natural  soil  quality  .  Application  of  insecticides  and  weedicides  in  fields  destroys  useful  life forms  with  the  harmful  ones  and  hence polluting  the  land  by  changing  its  natural  properties .   
[মাটি প্ৰকৃতিৰ এবিধ অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ উপাদান। মানুহৰ বাবে ই এক অপৰিহাৰ্য সম্পদ। মানৱ সভ্যতাৰ বিকাশ প্ৰধানকৈ এই সম্পদৰ ওপৰত ভিত্তি কৰিয়েই সম্ভৱ হৈ উঠিছে মানৱজনিত কাৰণতেই মাটিসম্পদ প্ৰদূষণৰ কবলত পৰিছে। সাধাৰণতে মাটিৰ লগত কোনো ৰাসায়নিক পদাৰ্থ, বিষাক্ত ধাতু, ঔদ্যোগিকআৱৰ্জনা , তেলষ্ক্ৰিয়া পদাৰ্থ। এচিড বৰষুণ আদি মিহলি হ'লে মাটিৰ স্বাভাৱিক গুণাগুণ নষ্ট হয় আৰুউৰ্বৰতা হ্ৰাস পায়।

সাধাৰণতে আধুনিক কৃষিকৰ্য, উদ্যোগৰ ধ্বংসই মাটি প্ৰদূষণৰ প্ৰধান কাৰণ। কৃষিৰ আধুনিকীকৰণ কৃষিক্ষেত্ৰত ৰাসায়নিক সাৰ, জলসিঞ্চন, কীটনাশক দৰৱ আদিৰ প্ৰয়োগ বৃদ্ধি কৰিছে। ৰাসায়নিক সাৰৰপ্ৰয়োগে মাটিৰ স্বাভাৱিক গঠন আৰু গুণাগুণৰ যিদৰে সলনি ঘটায়, সেইদৰে ভূমিৰ গুণাগুণৰ পৰিৱৰ্তনঘটে। তদুপৰি কীটনাশক আৰু অপতৃণনাশক দৰৱ প্ৰযোগৰ কৰিলেও নিৰ্দিষ্ট কীট পতংগ আৰুঅলাগতিয়াল উদ্ভিদৰ মাটিত থকা উপকাৰী প্ৰাণী আৰু অণুজীৱও ধ্বংসৰ মুখত পৰে। ইয়ে মাটিৰ প্ৰাকৃতিকগুণৰ পৰিৱৰ্তন ঘটাই মাটিক প্ৰদূষিত কৰে। তদুপৰি উদ্যোগিক আৰ্বজনা আৰু ৰাসায়নিক পদাৰ্থয়ো মাটিতমিহলি হৈ মাটি প্ৰদূষিত কৰে । ভূগৰ্ভৰ পৰা কয়লা, খাৰুৱা তেল আদি উত্তোলন কৰোঁতেও সেইবোৰৰ কিছুঅংশ অসাৱধানবশতঃ ওচৰৰ মাটিত মিহলি হৈ প্ৰদূষিত কৰে। এইদৰে মাটি প্ৰদূষণে এটা ডাঙৰ সমস্যাৰসৃষ্টি কৰিছে।]

18. Write how  air  is  polluted ? (বায়ু  কেনেকৈ  প্ৰদূষিত  হয়  লিখা ৷)

উত্তৰ  : Air  is  polluted  through  two  main  factors  and  these  are  : 
(a) Natural  Factors  :  
(i) Volcanic  eruption :  air  is  polluted  by  the  smoke  , ashes  and  gases  that  come  out  in  a  volcanic  eruption . 
(ii) Forest  fire  :  In  many  parts  of  the  earth  , forest  fires  contribute  largely  to  polluting  the  air . 
(b Human  Factors : 
(i) Industrialization and  urbanization .
(ii) Increased  use  of  fossil  fuels . 
(iii) Increase in  vehicular  traffic  and  natural explosions. 
[ বায়ু  সাধাৰণতে  দুটা  মূখ্য  কাৰণত  হয়  প্ৰদূষিত  হয়  আৰু  সেই  দুটা  হ'ল  : 
(ক) প্ৰাকৃতিক  কাৰক : 
(1) আগ্নেয়  উদগিৰণ : উদগিৰণৰ  ফলত  উদ্ভৱ  হোৱা  ধোঁৱা  , ছাই  আৰু  গেছীয়  পদাৰ্থই  বায়ু  প্ৰদুষিত  কৰে ৷ 
(2) বনজুই :  পৃথিৱীৰ  বিভিন্ন  ঠাইত  বনজুই  লগোৱাৰ ফলত  বায়ু  প্ৰদুষিত  হৈছে ৷ 
(খ) মানৱসৃষ্ট  কাৰক : 
(1) উদ্যোগীকৰণ আৰু  চহৰীকৰণ
(2) জীৱাশ্ম ইন্ধন  ব্যৱহাৰৰ  ফলত 
(3)যান=বাহনৰ  বৰ্দ্ধিত  ব্যৱহাৰ 
(4)আণৱিক  বিস্ফোৰণ ৷  ] 

19. What  is  desert ? Give  the  definition  of desertification. (মৰুভূমি  কাক  বোলে  ? 
 মৰুকৰণৰ  সংজ্ঞা  দিয়া  ৷)

উত্তৰ  : The  parts  of  the  earth  where  evaporation  is  high  and  rainfall  is  scarce , making  it  difficult  for  plants  ,  animals  and  human  beings  to  survive are  called  desert. 
The  process  of  the  spread  of  desert  conditions  of  the  peripheral  areas  is  called  desertification. 
[ যিবোৰ  অঞ্চলত  বৰষুণৰ  পৰিমাণ  কম আৰু  বাষ্পীভৱন বেছি  তেনে  অঞ্চলকে  সাধাৰণতে  মৰভূমি  বোলে ৷
মৰুকৰণ  এনে  এটা  প্ৰক্ৰিয়া  যিয়ে  ভূমিৰ  জৈৱিক  সম্ভাৱনা  বা  ক্ষমতা  বিনষ্ট  কৰি  অৱশেষত মৰুসদৃশ অবস্থাৰ  সৃষ্টি  কৰে ৷   ]

20.Mention  the  causes  of  desertification . (মৰুকৰণৰ  কাৰণ  দৰ্শোৱা  ৷)

উত্তৰ : There  are two  types  of  factors :  
(i) Natural  factors  :  (a)  Drought :  It  affects  productivity  of  land  and  growth  of  natural  vegetation  , thereby  leading  to  desertification .
(b) Global  warming  :  Increase  in  temperature  due  to  global  warming  makes  the  desert  environment  more  dry  ,  accelerating  desertification . 
(ii) Human  Factors  :  (a) Human  activities : It  includes  overgrazing  , expansion  of  agriculture  and  deforestation . 
(b) Population  growth : Growth  in  population  has  increased  pressure  in  the  desert  and  semi-desert  areas  which  creates  which  expansion  of  deserts . 
[ মৰুকৰণৰ  দুটা  মূখ্য কাৰণ হ'ল  : 
 (ক) প্ৰাকৃতিক কাৰণঃ (1) খৰাং :  খৰাং  হ'লে  শাক-পাচলিৰ  লগতে  বিভিন্ন  গছ-গছনিৰ  উৎপাদন  ক্ষমতা হ্ৰাস  পায়  , ইয়াৰ ফলস্বৰূপে  এইবোৰৰ  বৃদ্ধি  আৰু বিকাশ  নহয় ৷ 
(2) গোলকীয়  উষ্ণতা : গোলকীয়  উষ্ণতাই  মৰুভূমিৰ পৰিৱেশক  আৰু  অধিক শুকান  কৰি  তোলে ৷
(খ) মানৱসৃষ্ট  কাৰক : (1) মানৱীয় কাৰ্য : ঘাঁহনি কটা , কৃসিভূমি  বৃদ্ধি  কৰা  আৰু  হাবি-বননি  ধ্বংস  কৰা  কাৰ্য্যই  মৰুকৰণ  সৃষ্টি  কৰে ৷ 
(2) জনসংখ্যা  বৃদ্ধি : দ্ৰূতগতিত  বৃদ্ধি  হোৱা  জনসংখ্যাৰ  চাপৰ  প্ৰভাৱত  ডাঙৰৰ লগতে  সুক্ষ্ম  মৰুভূমিক  আৰু  ডাঙৰ  মৰুকৰণলৈ  পৰিৱৰ্তন  কৰে ৷   ]

21. Is  is  possible  to  control  desertification(মৰুকৰণ  সমস্যাৰ  সমাধান  সম্ভৱনে ?) 

উত্তৰ ঃ Yes , it  is  possible  to  control  desertification  though  it  is  a  challenging  task . It  is  possible  to  control  desertification  through  measures  like  afforestation , rainwater harvesting  , prevention  of  soil  erosion  , construction  of  artificial  irrigation  etc . Since  it  is  not  one  nation's  problem  , it  must  be  tackled  on  a  global  basis . As  desertification  is  associated with  global  warming , measures  to  reduce  global  warming  will  definitely  lead  to a  decrease  in  the  process  of  desertification . 
[ হয়  , মৰুকৰণ  সমস্যাৰ  সমাধান  সম্ভৱ  যদিও  ই  এটা  প্ৰত্যাহ্বানমূলক  কাম ৷ বনানিকৰণ ,বৰষুণৰ  পানী  সংৰক্ষণ ,ভুমিস্খলনত  বাধা , কৃত্ৰিম  জলসিঞ্চন সৃষ্টি ইত্যাদিৰ  জৰিয়তে  আমি  মৰুকৰণৰ  দৰে  সমস্যা  ৰোধ  কৰিব  পাৰো ৷ যিহেতু , এই  সমস্যাটো  কেৱল  এখন  ৰাষ্ট্ৰৰে  নহয় ,গতিকে  এই  সমস্যাটো  ৰোধ  কৰিবৰ  বাবে  সকলো  ৰাষ্ট্ৰই  ভাগ  ল'ব  লাগিব ৷ প্ৰত্যক ৰাষ্ট্ৰৰ  মানুহেই  ইয়াক  ৰোধ  কৰিবৰ  বাবে  হাতে -কামে  আগভাগ  ল'ব  লাগিব ৷  ]

22. What  is  global  warming ? Mention  its  causes . (গোলকীয়  উত্তাপ  বৃদ্ধি  কি  ? ইয়াৰ  কাৰণবোৰ  উল্লেখ  কৰা ৷)

উত্তৰ  : The  increase  of  temperature  over  the  earth's  surface  as  a  result  of  the  emission  of  greenhouse  gases  into  the  atmosphere  is  known  as  global  warming . 

Causes : 

(i) Emission  of  greenhouse  gases like  carbon dioxide , methane  ,nitrous  oxide  , water  vapour  .
(ii)Greenhouse  gas Carbon Dioxide comes  out  from  the  various industries , use  of  fossil  fuels and  deforestation . 
(iii) Volcanic  eruptions  have  increased  the  composition of  greenhouse  gases  in  the  atmosphere .    

[ গোলকীয় উত্তাপন কি?

            সাধাৰণতে পৃথিৱীত স্বাভাৱিক CO₂ ৰ পৰিমাণতকৈ যদি অতিৰিক্ত CO₂ৰ পৰিমাণ বাঢ়ি গৈ থাকে তেন্তে পৃথিৱীৰ উত্তাপ বাঢ়ি যায়, পৃথিৱীৰ এই উত্তাপকে গোলকীয় উত্তাপণ(Global Warming)বুলি কোৱা হয় ৷ বায়ুমণ্ডলত CO₂ গেছৰ শতকৰা পৰিমাণ দিনক দিনে বাঢ়ি গৈছে ৷ যাৰ ফলত পৃথিৱীৰ উষ্ণতা বৃদ্ধি হৈছে ৷ এই ঘটনাটোকে সেউজগৃহ প্ৰভাৱ(The Greenhouse Effect)বোলা হয়৷

উত্তাপনৰ কাৰণঃ

           গোলকীয় উত্তাপন বৃদ্ধি হোৱাৰ একমাত্ৰ কাৰণ হৈছে সেউজগৃহ গেছ কাৰ্বন ডাই-অক্সাইড(CO₂)ৰ পৰিমাণ দিনক দিনে বাঢ়ি যোৱা ৷ পৃথিৱীৰ সাধাৰণ উত্তাপনৰ পৰা অতিৰিক্ত উত্তাপ বাঢ়ি যায় ৷ 

            এই কাৰ্বন ডাই-অক্সাইডৰ পৰিমাণ বাঢ়ি যোৱাৰ কাৰণ সমূহ হ’ল—

(i)                 গাড়ী-মটৰ, যান-বাহনৰ পৰিমাণ বাঢ়ি যোৱা ৷

(ii)               বিভিন্ন উদ্যোগ বা কল-কাৰখানাৰ সংখ্যা বৃদ্ধি হোৱাৰ ফলত ৷

(iii)             জীৱাষ্ম ইন্ধনৰ দহনৰ ফলত ৷

(iv)              ঘৰুৱা কাৰ্যত আৰু ঔদ্যোগিক ক্ৰিয়াকলাপত কাঠ আৰু কয়লাৰ দহন ৷

      (v)           নিৰ্বনানীকৰণ যিয়ে সালোক সংশ্লেষণৰ সময়ছোৱাত উদ্ভিদৰ দ্বাৰা CO₂­ ৰ ব্যৱহাৰ হ্ৰাস কৰে ৷ ]

23.What  are  the  probable  consequences of  global  warming  ? (গোলকীয়  উত্তাপ  বৃদ্ধিয়ে  কি  ধৰণৰ  সমস্যাৰ  সৃষ্টি  কৰিব  লিখা ৷ )

উত্তৰ  : (i)  Melting  of  snow  in  the  polar  areas .
(ii) Change  in  growth  and  distribution  of  plants  and  animals .
(iii) Decrease  in  crop  output.
(iv) Expansion of  desertification .
(v) Increase  in  atmospheric  temperature. 

[  গোলকীয় উষ্ণতা বৃদ্ধিয়ে তলত  দিয়া  ধৰণৰ সমস্যা  সৃষ্টি কৰে -

(ক) মেৰু অঞ্চলৰ বিশাল বৰফস্তূপৰ গলন ।

(খ) উদ্ভিদ আৰু প্ৰাণী জগতৰ জন্ম বৃদ্ধি।

(গ) ভৌগোলিক বিতৰণৰ পৰিৱৰ্তন।

(ঘ) শস্যৰ উৎপাদন হ্ৰাস ।

(ঙ) মৰুকৰণ। ]

24. Write  how  to  control global  warming ? (গোলকীয়  উত্তাপ বৃদ্ধি ৰোধ কৰাৰ  উপায়  কি ?)

উত্তৰ :  (i)  Avoid  cutting  down  of  trees  unless  urgently  required .
            (ii) Controlling  high  population  growth rate .
             (iii) Reducing  the  use  of  gadgets  that  release  chlorofluorocarbons.
              (iv) Reducing  the  use  of  fossil  fuels  such  as  mineral  oil  ,  natural  gas etc.

           [  ক) সেউজ গৃহ গেছৰ পৰিমাণ হ্ৰাস কৰা,

             খ) বৃক্ষ ৰূপন কৰা আৰু বনাঞ্চল সুৰক্ষিত কৰা,

             গ) যান-বাহনৰ চলাচল কম কৰা,

             ঘ) চহৰৰ পৰা অলপ আঁতৰত উদ্যোগ স্থাপন কৰা আদি। ]

25.Is  there  any  environmental  problem  in  your  own  locality ? If  yes  , then their  causes  and  indicate  some  measures  for  their  solution .( তোমাৰ  নিজৰ  ঠাইখনত পৰিৱেশৰ  কিবা  সমস্যা  আছেনে  ?  যদি  আছে তাৰ  কাৰণ  ব্যাখ্যা  কৰা  সমাধানৰ  উপায়  চিন্তা  কৰি  লিখা ৷ )