ধৰ ঝাড়ু ধৰ ভাই - অম্বিকাগিৰী ৰায়চৌধুৰী -দশম শ্ৰেণী ( অসমীয়া সাহিত্য চয়নিকা ) -CLASS 10
_________________________________________________________________________________
প্ৰশ্নাৱলী ঃ
ভাব-বিষয়ক ঃ
১/ অতি চমুকৈ উত্তৰ দিয়া ঃ
(ক) অম্বিকাগিৰী ৰায়চৌধুৰীক কি আখ্যা দিয়া হয় ?
উত্তৰ ঃ অসম কেশৰী ৷
(খ) সাতামপুৰুষীয় ' সোণৰ চোতাল-ঘৰ ' কিহৰে পোত খাই আছে বুলি কবিয়ে কৈছে ?
উত্তৰ ঃ বহু যুগৰ ভূঁহুৰ পৰি পোত খাই আছে ৷
(গ) জাতিৰ জীৱন মনোহৰ কৰিবলৈ কবিয়ে কি বেশেৰে ঝাড়ু ধৰিবলৈ কৈছে ?
উত্তৰ ঃ ঝাড়ুদাৰ বেশেৰে ৷
(ঘ) কবিয়ে চাই থাকোঁতে থাকোঁতে মুখ কিহৰে ভৰি পৰিল বুলিছে ?
উত্তৰ ঃ কাজল -ছাইৰে ৷
2/ ' হ'ল এৱে তোৰ সময় হ'বৰ
জাতিৰ ঝাড়ুদাৰ যে ভাই ৷ '
----ইয়াত কবিয়ে কি কাৰণে ' জাতিৰ ঝাড়ুদাৰ ' হোৱাৰ সময় হ'লহি বুলি সকীয়াই দিছে ?
উত্তৰ ঃ কেইবাযুগো ধৰি অসমীয়া জাতি ইংৰাজৰ শাসনৰ অধীনত আছিল যাৰফলস্বৰূপে নিজস্ব ঐতিহ্য তথা গৰিমা কাণৰ বুকুত হেৰুওৱাৰ উপৰিও জাতিটোৰ অস্তিত্ব বিপন্ন হৈছিল ৷ তথাপি অসমৰ মানুহৰ জাতীয় চেতনা জাগ্ৰত হোৱা নাছিল ৷ স্বাৰ্থ ৰক্ষাৰ বাবে বহুলোকে ইংৰাজৰ তলত গোলামিহে খাটিছিল আৰু ধাৰে ঋণে ভৰি পৰিছিল ৷ ব্যক্তিগত লাভৰ বাবে এজন অসমীয়াই আন এজন অসমীয়াক হিংসা কৰিছিল ৷ ঘৃণাৰ জুয়ে জাতিটোক পুৰি মুখত ছাই সানিছিল ৷ এনে এক পৰিৱেশ কবিয়ে সহিব পৰা নাছিল ৷ সেইবাবে তেওঁ সকলোকে নিজৰ জাতিটোৰ অস্তিত্ব ৰক্ষাৰ বাবে 'জাতিৰ ঝাড়ুদাৰ হোৱাৰ সময় হ'ল বুলি সকীয়াই দিছে ৷
৩/ 'নহ'লে যে বিশ্ব সভাত
নহ'ব তোৰ বহাৰ ঠাই ৷ '
--- বিশ্ব সভাত বহাৰ ঠাই পাবলৈ কবিয়ে কি কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিছে ?
উত্তৰ ঃ কবিয়ে সকলোকে নিজৰ জাতিটোৰ অস্তিত্ব ৰক্ষাৰ বাবে তথা বিশ্বত নিজৰ স্থান অটুট ৰাখিবলৈ 'জাতিৰ ঝাড়ুদাৰ হ'বলৈ নিৰ্দেশ দিছে ৷ ইয়াৰ বাবে তেওঁ নিজৰ জাতিৰ চুকে -কোণে থকা হিংসা , ঘৃণাৰ জাহি -জাবৰ চাফা কৰিবলৈ বীৰ বেশেৰে ঝাড়ু মাৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিছে ৷
৪/ 'ধৰ ঝাডু ধৰ ভাই ' ---কবিতাটিৰ মূলভাৱ লিখা ৷
উত্তৰ ঃ 'ধৰ ঝাড়ু ধৰ ভাই ' কবিতাটিৰ কবি অম্বিকাগিৰী ৰায়চৌধুৰীদেৱে সকলোধৰণৰ হিংসা , গোলামি তথা পৰাধীনতাৰ পৰা সকলোকে একগোট হ'বলৈ আহ্বান জনাইছে ৷
অসম কেইবাযুগো ধৰি ইংৰাজৰ শাসনৰ অধীনত আছিল ৷ সেই সময়ত অসমৰ নিজস্ব ঐতিিহ্য তথা গৰিমা কাণৰ বুকুত হেৰুওৱাৰ উপক্ৰম হৈছিল ৷ অসমীয়া জাতিটোৰ অস্তিত্ব বিপন্ন হৈছিল ৷ তথাপি অসমৰ মানুহৰ জাতীয় চেতনা জাগ্ৰত হোৱা নাছিল ৷ স্বাৰ্থ ৰক্ষাৰ বাবে বহুলোকে ইংৰাজৰ তলত গোলামিহে খাটিছিল ৷ ব্যক্তিগত লাভৰ বাবে এজন অসমীয়াই আন এজন অসমীয়াক হিংসা কৰিছিল ৷ ঘৃণাৰ জুয়ে জাতিটোক পুৰি মুখত ছাই সানিছিল ৷ এনে এক পৰিৱেশ কবিয়ে সহিব পৰা নাছিল ৷
ভাৰতৰ স্বাধীনতা আন্দোলনৰ অংশীদাৰ আছিল কবি ৷ দেশ তথা জাতিক তেওঁ বজ্ৰকণ্ঠে আহ্বান জনাইছিল মুক্তিৰ বাবে যুঁজিবলৈ ৷ নিজৰ মাজত থকা অসূয়া- অপ্ৰীতি দূৰ কৰি জাতিৰ অস্তিত্ব উদ্ধাৰৰ বাবে অগুৱাই আহিবলৈ কৈছিল ৷ এই সংগ্ৰামত জনতাক বীৰ বেশেৰে উপস্থিত থাকিবলৈও তেওঁ নিৰ্দেশ দিছিল ৷ নিজৰ মাজত থকা বেয়াখিনিক জাৱৰ জ্ঞান কৰি সেইবোৰ চাফা কৰি পেলাবলৈও দেশৰ মানুহক তেওঁ কৈছিল ৷ এগৰাকী ঝাড়ুদাৰে যেনেদৰে ঘৰৰ চুক-কোণ সাৰি -পুছি চিকুনাই ৰাখে , তেনেদৰে মানুহকো নিজৰ মাজত থকা ভেদাভেদ , ঘৃণা , হিংসা-বিদ্বেষ আদি আঁতৰাই একগোট হৈ দেশৰ স্বাধীনতাৰ হকে যুঁজিবলৈ নিজৰ কণ্ঠৰে আহ্বান জনাইছিল ৷
কবিয়ে ইয়াকো কৈছিল যে অসমীয়াই সকলো ভেদ-ভাব আঁতৰাই সময় থাকোঁতেই ইংৰাজৰ বিৰুদ্ধে নুযুঁজিলে অসমৰ স্থান বিশ্বৰ চকুত অৱনমিত হ'ব ৷
কবিতাটি স্বদেশ প্ৰেমৰ ভাৱেৰে ভৰি আছে য'ত তেওঁ দেশমাতৃৰ অস্তিত্ব সুৰক্ষিত কৰাৰ সংগ্ৰামত জয়ী হ'ব বিচাৰিছে ৷
কবিতাটি পঢ়ি প্ৰতিগৰাকী পাঠকে নিজকে দেশৰ বাবে ঝাড়ুদাৰৰ ৰূপত কল্পনা কৰিব পাৰে আৰু এয়াই কবিৰ সাৰ্থকতা ৷
৫/ ব্যাখ্যা কৰা ঃ
(ক) হিংসা -দ্বেষৰ , ভেদাভেদৰ ,
ঘৃণা - ঘৃণি স্বাৰ্থ ভেমৰ
কত যে কি মলি-মামৰ
ভৰি জাতিৰ জীৱন যায় ৷
উত্তৰ ঃ উক্ত কবিতাফাঁকি আমাৰ পাঠ্যপুথি '' অসমীয়া সাহিত্য চয়নিকা ' ৰ অন্তৰ্গত অম্বিকাগিৰী ৰায়চৌধুৰীদেৱে বিৰচিত 'ধৰ ঝাডু ধৰ ভাই ' নামৰ কবিতাটিৰ পৰা তুলি দিয়া হৈছে ।
পৰাধীনতাৰ শিকলিয়ে অসমীয়া জাতিৰ অস্তিত্ব কিদৰে নিঃশেষ কৰি পেলাইছিল তাকে ক'বলৈ কবিয়ে এই কবিতাফাঁকিৰ অৱতাৰণা কৰিছে ৷
যুগ যুগ ধৰি অসম ইংৰাজৰ তলতীয়া হৈ আছিল ৷ শাসনকাল যুগমীয়া কৰিবলৈ ইংৰাজে আশ্ৰয় লৈছিল বিভাজন নীতিৰ ৷ মানুহৰ মাজত সৃষ্টি কৰিছিল হিংসা -অসুয়া , ভেদাভেদ আৰু ঘৃণা ৷ ইংৰাজৰ প্ৰলোভনত ভোল গৈ স্বাৰ্থাম্বেষী হৈ পৰিছিল অসমৰ বহু জনগণ ৷ নিজৰ জাতি তথা দেশৰ স্বকীয় অস্তিত্বৰ কথা পাহৰি মানুহে নিজ ভেম -অহংকাৰ ৰক্ষাত গুৰুত্ব দিছিল ৷ ফলত সকলো এৰি যুগৰ পাছত যুগ মানুহে গোলামি খাটিছিল ইংৰাজৰ বাবে ৷ অসমৰ জনগণৰ জাতীয় চেতনাৰ অভাৱত জাতিটো মৃতপ্ৰায় অৱস্থাত উপনীত হৈছিল ৷
(খ) ধৰ ঝাডু ধৰ ভাই ৷
আৰু চাবৰ সময় নাই --
চাই থাকোঁতে মুখত কেৱল
ভৰিল কাজল -ছাই ৷
উত্তৰ ঃ উক্ত কবিতাফাঁকি আমাৰ পাঠ্যপুথি '' অসমীয়া সাহিত্য চয়নিকা ' ৰ অন্তৰ্গত অম্বিকাগিৰী ৰায়চৌধুৰীদেৱে বিৰচিত 'ধৰ ঝাডু ধৰ ভাই ' নামৰ কবিতাটিৰ পৰা তুলি দিয়া হৈছে ।
পৰাধীন অসমৰ মানুহক সজাগ কৰিবলৈ কবিয়ে এই কবিতাফাঁকি প্ৰকাশ কৰিছে ৷
অসমক বহু বছৰ ধৰি শাসন কৰিছিল ইংৰাজে ৷ নিজৰ মাজত মিলা-প্ৰীতি নথকাৰ বাবে আৰু স্বাৰ্থপৰ মনোবৃত্তিৰ বাবে জাতিটোৰ গোলামিৰ পৰা মুক্ত হ'ব পৰা নাছিল ৷ নিজস্ব ঐতিহ্য , অস্তিত্ব ৰক্ষাৰ কথা পাহৰি াসমৰ মানুহে কেৱল ইংৰাজৰ তাত দিন কটাইছিল ৷ ফলত অসম মৃত জাতি আৰু দেশত পৰিণত হোৱাৰ উপক্ৰম হৈছিল ৷ তাকে দেখি কবিয়ে হাহকাৰ কৰি উঠিছিল ৷ দেশবাসীক আহ্বান জনাইছিল দেশৰ হকে যুঁজ দিবৰ বাবে ওলাই আহিবলে ৷ দেশৰ পৰাধীনতাক কবিয়ে কাজল-ছাইৰ লগত তুলনা কৰিছে আৰ সেই ছাই , পৰিস্কাৰ কৰিবলৈ অসমবাসিক ঝাড়ুদাৰ হ'বলৈ নিৰ্দেশ দিছে ৷ ঝাড়ুদাৰে যিদৰে চোতাল ঘৰ সাৰি -পুছি চিকুনাই তোলে ৷ ঠিক একেদৰেই সময় থাঁকোতেই অসমীয়াইও চৌপাশে থকা ইংৰাজ শাসনক খেদি অসমক জাতি উদ্ধাৰ কৰিবৰ সময় হ'ল ৷
৬/ 'ধৰ ঝাডু ধৰ ভাই ' ---কবিতাটিৰ মাজেৰে কবি ৰায়চৌধুৰীৰ স্বদেশপ্ৰেমৰ ভাব কিদৰে প্ৰকাশ পাইছে লিখা ৷
উত্তৰ ঃ 'ধৰ ঝাডু ধৰ ভাই ' ---কবিতাটিৰ মুল সুৰটোৱেই হৈছে স্বদেশপ্ৰেম ৷ কবি অম্বিকাগিৰী ৰায়চৌধাৰী জাতীয়তাবাদী চিন্তাধাৰাৰে পৰিপুষ্ট লোক ৷ জাতি তথা দেশৰ উন্নতিৰ বাবে তেওঁ সদা উন্মখ হৈ আছিল ৷ এটা সময়ত অসম ইংৰাজৰ শাসনৰ অধীনত আছিল ৷ এটা সময়ত অসম ইংৰাজৰ শাসনৰ অধীনত আছিল তথা গোলামি খাটিবলগীয়া হৈছিল ৷ ইংৰাজে বিভেদৰ ৰাজনীতিৰে অসমৰ জনগণৰ মাজত বিয়পাই দিছিল ঘৃণা , অসূয়া ভেদাভেদৰ ভাব ৷ ফলত নিজৰ মাজত অসমীয়া পৰ আছিল ৷ স্বাৰ্থপৰতাক প্ৰশয় দি ইংৰাজৰ হকে কাম কৰি বহু অসমীয়াই এনে কাৰ্যৰে নিজৰ গাতে কালিমা সানিছিল ৷ কবিৰ দেশপ্ৰেমিক মনে এইবোৰ কথা সহিব পৰা নাছিল ৷
মহাত্মা গান্ধীৰ নেতৃত্বত দেশজুৰি চলা আন্দোলনত তেওঁ আছিল অক্লান্ত কৰ্মী ৷ আন্দোলন কৰি কাৰবাস খটাৰ সময়ত ৰচনা কৰা কবিতাটোত সেয়ে তেওঁৰ দেশপ্ৰেম উজ্বলি উঠিছে ৷
এই সংগ্ৰামত জনতাক বীৰ বেশেৰে উপস্থিত থাকিবলৈও তেওঁ নিৰ্দেশ দিছিল ৷ নিজৰ মাজত থকা বেয়াখিনিক জাৱৰ জ্ঞান কৰি সেইবোৰ চাফা কৰি পেলাবলৈও দেশৰ মানুহক তেওঁ কৈছিল ৷ এগৰাকী ঝাড়ুদাৰে যেনেদৰে ঘৰৰ চুক-কোণ সাৰি -পুছি চিকুনাই ৰাখে , তেনেদৰে মানুহকো নিজৰ মাজত থকা ভেদাভেদ , ঘৃণা , হিংসা-বিদ্বেষ আদি আঁতৰাই একগোট হৈ দেশৰ স্বাধীনতাৰ হকে যুঁজিবলৈ নিজৰ কণ্ঠৰে আহ্বান জনাইছিল ৷
এনেদৰেই কবিয়ে কবিতাটিৰ মাজেৰে স্বদেশপ্ৰেমৰ ভাব প্ৰকাশ কৰিছে ৷
ভাষা - বিষয়ক ঃ
১/ তলত দিয়া যুৰীয়া শব্দবোৰৰ একোটাকৈ বাক্য ৰচনা কৰা ঃ
(ক) হীনে -ঘিণে
(খ) ধাৰে - ঋণে
(গ) ঘৃণা-ঘৃণি
(ঘ) জাহি -জাবৰ
(ঙ) সাৰি -পুছি
(চ) মলি -মামৰ
উত্তৰ ঃ
(ক) হীনে -ঘিণে ঃ ইংৰাজৰ শাসনকালত কিছুমান অসমীয়াই হীনে-ঘিণে ইংৰাজৰ গোলামি কৰিছিল ৷
(খ) ধাৰে - ঋণে ঃ আয় বুজি খৰচ কৰিব নাজানিলে ধাৰে -ঋণে মানুহে মৰিবলগীয়া হয় ৷
(গ) ঘৃণা-ঘৃণি ঃ মানুহে মনৰ পৰা ঘৃণা-ঘৃণি ভাব আতঁৰাই চলিলে আমাৰ সমাজ খন সুস্থ হৈ থাকিব ৷
(ঘ) জাহি -জাবৰ ঃ আমাৰ পৰিৱেশৰ পৰা জাহি-জাবৰবোৰ আঁতৰাই ৰাখিলে পাৰিৱেশখন চাফা হৈ থাকে ৷
(ঙ) সাৰি -পুছি ঃ মানুহজনীয়ে ঘৰখন সাৰি-পুছি ৰখাৰ বাবে ঘৰত বেমাৰ আজাৰ প্ৰায়ই নহয় ৷
(চ) মলি -মামৰঃ মনত মলি-মামৰ ভৰি থকা মানুহক সমাজে ঘৃণা কৰে ৷
২/ তলৰ শব্দবোৰৰ মূৰ্ধন্য ' ণ ' হোৱাৰ কাৰণ দৰ্শোৱা ঃ
(ক) সোণ ঃ
(খ) ঘৃণা ঃ একেটা পদতে থকা ' ঋ ' বা ঋকাৰান্ত বৰ্ণৰ পাছত দন্ত ন মূৰ্দ্ধন্য ' ণ ' হয় ৷
(গ) ঋণ ঃ একেটা পদতে থকা ' ঋ ' ৰ পাছত দন্ত ন মূৰ্দ্ধন্য ' ণ ' হয় ৷
উত্তৰ ঃ
(ক) সোণ
(খ) ঘৃণা
(গ) ঋণ
৩/ বিপৰীত শব্দ লিখা ঃ
(ক) ঘৃণা
(খ) স্ৱাৰ্থ
(গ) জীৱন
(ঘ) বীৰ
উত্তৰ ঃ
(ক) ঘৃণা - প্ৰেম
(খ) স্ৱাৰ্থ -নিস্বাৰ্থ
(গ) জীৱন - মৰণ
(ঘ) বীৰ -কাপুৰুষ
**************
Please don't use spam link in the comment box.